Bij burgerinitiatieven wordt de wet vaak gezien als struikelblok. Promotieonderzoek van Esmée Driessen toont dat niet zozeer de wet als wel de opstelling van de overheid allesbepalend is. Zij kan het initiatieven makkelijker maken door zich dienstbaar op te stellen.
Overheid wil bewoners betrekken
De afgelopen jaren staat in vele beleidsdocumenten dat de overheid graag haar burgers (meer) wil betrekken bij de totstandkoming, uitvoering en evaluatie van beleid. ‘Doe-democratie’, ‘participatiesamenleving’, ‘netwerksamenleving’ en ‘we-doen-het-samen-maatschappij’ zijn de klinkende termen die daarbij hoorden.
Wet als drempel ervaren
Toch blijkt de praktijk (nog steeds) grillig. Zowel voor initiatiefnemers als ambtenaren die worden aangesteld om hen te ondersteunen, blijkt het moeilijk om de leef- en systeemwereld op elkaar aan te laten sluiten. Als grote boosdoener wordt vaak naar ‘het recht’ gekeken. Het zou namelijk ‘de wet’ zijn die ervoor zorgt dat initiatieven niet, of niet in de door initiatiefnemers gewenste vorm doorgang kunnen vinden.
De troef: dienstbare overheid
Eén van de conclusies uit het onderzoek van Esmée Driessen is dat het juridische kader weliswaar ingewikkeld kan zijn, maar dat dit niet het grootste struikelblok is bij de ondersteuning van burgerinitiatieven. De grootste troef heeft de overheid zelf in handen: dienstbaarheid. Bij de ondersteuning van bewonersinitiatieven is een dienstbare en coöperatieve houding van de overheid van groot belang.
De grootste winst is te behalen in de manier waarop de overheid zich opstelt en hoe zij haar eigen processen inricht en kaders toepast. Dat is ook niet heel verwonderlijk. Het is in de eerste plaats de overheid die, gezien haar eigen beleidsambities, zich dienstbaar op wil stellen en dus zal zij de hand in eigen boezem moeten steken.
Lees meer: Dienstbare overheid kan burgerinitiatieven makkelijker maken
Bron: Sociale Vraagstukken
Door Esmée Driessen
10 oktober 2024
